Jura Krakowsko-Częstochowska to jeden z najbardziej interesujących regionów Polski zarówno pod względem przyrodniczym, krajobrazowym, jak i historycznym. Centrum Inicjatyw Lokalnych realizując zadanie pn. „Festyn jurajski” współfinansowane ze środków Samorządu Województwa Śląskiego skupia się na tym, aby mieszkańcy powiatu zawierciańskiego mieli okazję jeszcze lepiej poznać historię oraz walory przyrodnicze Jury Krakowsko-Częstochowskiej. To właśnie tutaj można spotkać tutaj niesamowite kształty skał i romantyczne krajobrazy wąwozów i dolinek jurajskich, piękne zamki, warownie i strażnice. Zbudowane na wapiennych wzniesieniach zamki tworzą fascynujący krajobraz i stwarzają niepowtarzalny nastrój dla tych, którzy zdecydują się poznać ich tajemnice.

Średniowieczne warownie otoczone skałami i wzniesieniami, zwane ”Orlimi Gniazdami” powstały za panowania Króla Kazimierza Wielkiego w latach 1333-1370 i stanowiły południowo-zachodnią rubież obronną Królestwa Polskiego. Większość ruin jurajskich zamków jest zrewitalizowana  lub obecnie odnawiana, dlatego też można do nich dotrzeć bez problemu i są one dostępne dla zwiedzających. Podążając malowniczą trasą szlaku „Orlich Gniazd”, biegnącą przez miejscowości należące do powiatu zawierciańskiego, warto zwiedzić zbudowany na grzbiecie samotnej, niedostępnej skały – Zamek Bąkowiec w Morsku, który pochodzi z przełomu XIV i XV wieku. Na niewielki dziedziniec zamku otoczonego murem i czworokątnymi pomieszczeniami położonymi po przeciwległych stronach, prowadziła niegdyś kamienna brama, po której pozostały dziś jedynie fragmenty. Zewnętrzne mury zamku zbudowano natomiast ze starannie dopasowanych  kamieni wapiennych. Ta mała forteca obronna należąca do przygranicznego łańcucha obronnych twierdz dawnej Rzeczypospolitej jest wartościowym krajoznawczo zabytkiem, który warto zwiedzić pokonując szlak jurajski.

Najpopularniejszym spośród zamków na szlaku „Orlich Gniazd” i jednocześnie jednym z największych zamków w Europie jest Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu. Do dziś zachowały się na nim min. trzy baszty: Bramna, Kredencerska i Skazańców, komnaty Włodków i Bonerów, budynek Kurza Noga, mur kurtynowy, beluard oraz trzy dziedzińce. Przy budowaniu Zamku Ogrodzieniec wykorzystano zarówno miejsce na skałach, jak również wśród skał. Cały zamek otoczony jest dwoma wałami obronnymi tworzącymi warowne obwody, których resztki można oglądać do dziś.

Wędrując dalej szlakiem „Orlich Gniazd” warto zwiedzić klasycystyczny pałac Padniewskich z przełomu XVII i XVIII wieku, otoczony zabytkowym parkiem, na terenie którego rosną okazałe drzewa uznane za pomniki przyrody. Kryje on 6 metrową w obwodzie lipę, zwaną lipą królowej Elżbiety, żony Władysława Jagiełły. Pałac w Pilicy złożony jest z czterech  skrzydeł okalających dziedziniec i otoczony jest bastionowymi fortyfikacjami, które można obejrzeć wchodząc tylną bramą. Pałac posiada także ogromny balkon wsparty na sześciu kolumnach, a przy jego schodach znajdują się dwa sfinksy pilnujące frontowego podjazdu oraz ozdobna fontanna.

Z pewnością, aby poczuć się prawdziwym zdobywcą Jury, warto zwiedzić wszystkie zamki mieszczące się na szlaku „Orlich Gniazd”. Dzięki temu można się przekonać jak urokliwe są ruiny położone na wzniesieniach i dominujące nad otaczającą je okolicą. To właśnie trudno dostępne skały, piękne zamki, warownie i strażnice, budowane na wapiennych wzniesieniach, skojarzone zostały z orlimi gniazdami. Naturalne skały występujące na Jurze są częścią okolicznego krajobrazu, dlatego też trudno stwierdzić, gdzie kończy się skała, a gdzie zaczyna postawiony przez człowieka mur. Każdy obiekt ma swoją historię, opowieść i legendę.