Odkrywanie uroków Jury Krakowsko-Częstochowskiej
Jura Krakowsko-Częstochowska obfituje w liczne atrakcje turystyczne o charakterze historycznym i przyrodniczym. Zajęcie znajdą tu zarówno miłośnicy odkrywania pomników historii, jak i osoby preferujące bardziej aktywny wypoczynek w otoczeniu natury. Oprócz dawnych zabytków sprzed kilkuset lat są tu liczne ścieżki piesze i rowerowe. Również miłośnicy wspinaczki znajdą tu dla siebie zajęcie.
Pasmo Jury Krakowsko-Częstochowskiej rozciąga się na długości ok. 110 km od Częstochowy na północnym zachodzie do Krakowa na południowym wschodzie. Szerokość pasma zajmuje obszar od 10 do 40 km. Wzniesienia na Jurze znajdują się na wysokości od 300 do 500 m. n.p.m. Najwyższe z nich – Góra Janowskiego – usytuowana jest na 515.5 m. n.p.m.
Genealogia Jury sięga 150 mln lat, kiedy tereny tej krainy znajdowały się pod powierzchnią ciepłych wód morza Jurajskiego. Po zmianie klimatu dno morza przekształciło się w suchy ląd. To właśnie z tamtego okresu pochodzą różnego rodzaju skamieliny bezkręgowców, takie jak amonity, a także ukształtowane przez wiatr, słońce i wodę – wapienne skały, zwane ostańcami oraz jaskinie.
Na paśmie Jury Krakowsko-Częstochowskiej znajdują się liczne zamki pochodzące z okresu średniowiecza. Były one budowane na wzniesieniach pośród trudno dostępnych wapiennych skał, stąd ich metaforyczne określenie „Orle Gniazda”. Część z nich została zbudowana za panowania króla Kazimierza Wielkiego w XIV w. (Będzin, Bobolice, Mirów, Ojców, Olsztyn, Podzamcze).
Jednym z ciekawszych zabytków historycznych na szlaku Orlich Gniazd są ruiny zamku w Ogrodzieńcu (Podzamcze). Zamek powstał na najwyższym wzniesieniu wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej – Górze Janowskiego (515.5 m. n.p.m.). W czasach swojej świetności, gdy został przebudowany przez Seweryna Bonera, ogrodzieniecki zamek był porównywany z Wawelem. Jednakże w późniejszym okresie – m.in. w trakcie potopu szwedzkiego – został on splądrowany i spalony.
Na terenie Jury znajdują się także istotne pod względem geograficznym miejsca, takie jak źródło rzeki Warty na obszarze Zawiercia (w dzielnicy Kromołów), a także Pustynia Błędowska będąca jednym z największych obszarów lotnych piasków w Europie.
Dla osób chcących spędzać czas w sposób aktywny, istnieją możliwości pieszych wędrówek, joggingu, jazdy na rowerze, a także wspinaczek na skałkach. Na ścieżkach przebiegających przez atrakcyjne tereny, wśród zapewniającego wytchnienie środowiska naturalnego – odbywają się liczne rajdy piesze i rowerowe. Osoby wybierające się na leśną przechadzkę spotkają tu z pewnością innych spacerowiczów, biegaczy oraz rowerzystów czerpiących przyjemność z kontaktu z naturą.
Jura Krakowsko-Częstochowska jest miejscem odwiedzanym chętnie zarówno przez mieszkańców tego regionu, jak i turystów przybywających tutaj z innych części Polski. Piękno tej krainy geograficznej doceniają również goście przyjeżdżający tu z zagranicy, podziwiający historyczne zabytki oraz unikatowe okoliczności przyrody.
Piotr Jarosz – autor artykułu i zdjęć